Nieuwe plannen box 3, een fraai compromis?

Eind 2021 haalde de Hoge Raad een streep door de manier waarop vermogen de afgelopen decennia in box 3 werd belast. De overheid is sindsdien druk met het bedenken van een nieuw systeem hoe de komende jaren belasting zal worden geheven over jouw vermogen. De coalitie heeft de afgelopen week een compromis bereikt over contouren van de nieuwe ‘spaartaks’.

De nieuwe plannen

Het kabinet wil in box 3 verschillende wijzen van heffing gaan combineren, afhankelijk van de vermogenssoort.

1. Spaargeld, vorderingen en courante beleggingen

Voor spaargeld, vorderingen en courante beleggingen wordt gekozen voor een vermogensaanwasbelasting (VAB). Bij een VAB wordt allereerst jaarlijks belasting geheven over de inkomsten uit het vermogen (zoals rente, dividend, huur en pacht). Daarnaast wordt ook belasting geheven over de waardeontwikkeling van vermogensbestanddelen zoals koerswinst over aandelen met aftrek van kosten. Het gaat om de waardestijging, de omvang van het vermogen speelt geen rol. Omdat jaarlijks moet worden afgerekend over bijvoorbeeld de waardestijging van een beleggingsportefeuille zal wellicht een (klein) deel van de portefeuille verkocht moeten worden om de verschuldigde belasting te kunnen betalen. 

2. Vastgoed en niet-beursgenoteerde beleggingen

Voor vastgoed en niet-beursgenoteerde beleggingen, bijvoorbeeld in start-ups en familiebedrijven, wordt gekozen voor een vermogenswinstbelasting (VWB). Bij een VWB wordt ook direct belasting geheven over inkomsten als dividend, rente en huur. Het verschil met de VAB zit ‘m in het moment waarop de waardegroei van het vermogen wordt belast. Bij de VWB gebeurt dit op het moment dat de bezitting wordt verkocht, waarbij dan wordt gekeken naar het verschil tussen de aan- en verkoopprijs, minus kosten. Reden om bij vastgoedbeleggingen te kiezen voor een belasting op vermogenswinst (in plaats van -aanwas), is dat het vermogen in stenen (vast)zit. Een eventuele waardestijging kan pas te gelde worden gemaakt bij verkoop van het pand. Dat wordt dan ook het moment waarop vastgoedbeleggers een blauwe envelop ontvangen.

3. Vakantiehuis

Voor tweede woningen en vakantiehuizen voor eigen gebruik, voert de Belastingdienst een forfait in, vergelijkbaar met de huidige systematiek. Hierbij wordt jaarlijks over een verondersteld rendement belasting geheven.

Wat als het tegenzit?

Nieuw in de voorgenomen systematiek van box 3 is de mogelijkheid voor spaarders en beleggers om verliezen te verrekenen. Stel dat jouw vermogen krimpt, omdat de koersen van je aandelen onderuit gaan, dan mag je dat verlies in de jaren erna aftrekken van de waardestijging. Hierdoor hoef je minder belasting te betalen.

Vanaf wanneer?

Voldoende tijd voor adequate besluitvorming en het gereedmaken van de benodigde IT-systemen zorgen er voor dat de nieuwe box 3 systematiek op z’n vroegst vanaf 2027 in zal gaan. De komende jaren loopt het belastingtarief in box 3 op van 32 procent dit jaar naar 35 procent.

Let op!

Hoe hoog het belastingtarief wordt in het nieuwe stelsel is nog niet bekend. Daarbij komt dat dit plan enkel nog een kabinetsvoornemen (van een demissionair kabinet…) is. Ook zijn nog diverse vermogenscategorieën niet benoemd, zoals schulden, kapitaalverzekeringen, e.d.

Bovenstaande is op dit moment niet meer dan een plan. Bij de verkiezingen en bij de parlementaire behandeling volgen vast nog nieuwe plannen vanuit andere hoeken! Voor nu blijft het dus gissen naar de toekomstige uitwerking van box 3.